Proto-Uralic/CC
From FrathWiki
See also: Nasal+t
Red is limited to medial cluster irregularities.
| Lexeme | Finnic | Samic | Mordvinic | Mari | Permic | Hungarian | Mansi | Khanty | Samoyedic | Comments |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| *k + coronal | ||||||||||
| *rk | ||||||||||
| "cartilage" | - | *ńórkés | *nörɣə | - | ńiir | *ńɯɯrəɣ | *ńaarəɣ | *ńɤr | No *-rɣ- metathesis in ObU? | |
| "coarse" | *karke- | *kárkké | - | *gɯr- | - | - | - | - | ||
| "crane" | *kurki | *kórkɤ | karga | - | - | - | - | - | *kərö | *a/*u |
| "man" | *ürkä | - | - | *erɣe | - | -ër | - | - | - | |
| "squirt" | *kirki | *kɤrkɤ | - | - | - | - | - | *köörəɣ | - | |
| "insides" | - | - | - | *körɣə | *gɯrɯk | - | *kiwər | - | - | |
| "worm" | - | - | - | - | K. perk | feerëg | *päärk | - | - | |
| "a conifer" | - | - | - | Hi. tɤrke | - | - | *tärəɣ | *teeɣər | - | |
| "twig" | - | *tórkɤ | - | Me. tor | - | - | - | *tuuɣər | - | |
| "branch" | *sarka | *sórké | - | - | - | - | - | *tårkå | ||
| "poison" | *mürkkü | - | - | - | - | meerëg | - | - | - | |
| *r(k) ? | ||||||||||
| "crane" | - | - | - | - | *turi | - | *tɯɯrəɣ | *taarəɣ | - | |
| *lk | ||||||||||
| "foot" | *jalka | *jólké | jalga | *jaal | - | ɟalog | - | - | - | |
| "to leave" | *valka- | *vólké- | valgo- | *waale- | - | vaal- | *wɯɯɣəl | *wɯɯɣəl | - | |
| "pole" | *salko | *čólkój | śalga | - | K. dźal | saal | *sɯɯɣlaa | *saaɣəl | - | ← PIE *ɟʱalgʱaa |
| "snot" | *nolki | *snólkɤ | nolga | - | - | ńaal | - | - | - | |
| "buckle" | *solki | *čulkó | śulgama | *šɤlkama | *śul | - | - | - | - | Cf. "to close" |
| "shoulder" | *olka | *oalké | - | - | K. vol- | vaall | - | - | - | |
| "straight" | - | *ńólkɤ- | - | - | - | ńilv | - | - | - | |
| "limb" | - | - | - | - | - | loll | *lɯɯɣəl | *laaɣəl | - | |
| "ax" | - | - | - | - | - | salu | *saɣlə | *suuɣəl | - | |
| "net" | - | - | - | - | K. tɯl | - | *tåləɣ | *toɣəl | - | metathesis from *kult- ? |
| "pole" | *ulku | *holkɤ | olga | - | - | - | *aawla | *oɣəl | *uj | |
| "outside" | *ulko | *olkó | - | - | K. ɯlɤ | - | - | - | - | |
| "to moov" | *kulke- | *kolkɤ- | koĺge- | - | K. kɯlal- | halad- | - | #kååɣəl- | *kulə- | |
| "to skin" | *nülke- | *ńɤlkɤ- | ńeĺge- | - | - | - | - | *ńeɣləm- | - | |
| "to have to" | - | *kɤlkɤ- | keĺge- | kü/eleš | *kool- | kell- | - | - | - | ← IE |
| "to tread" | *polke- | - | - | - | - | - | - | *pooɣəl- | *pulə- | |
| "back" | *selkä | *sélké | - | *šəələ | - | - | - | - | - | |
| "fir" | - | - | - | *ńulko | K. nɯl | - | *ńul | *ńalkə | *ńulkå | |
| "feather" | *sulka | *tolkɤ | tolga | - | *tɯl | toll | *tuwəl | *toɣəl | *tuə | |
| "to bathe" | - | - | - | - | *pɯlaśk- | fürö- ? | *püɣl- | *pööɣəl- | - | |
| "to fly" | - | - | - | - | K. šɯlgɯ- | - | *täɣl- | *ɬeɣəl- | - | |
| "elm" | - | - | - | *nolɣə | U. ńulo | - | - | - | - | |
| "trace" | *jälki | - | - | - | - | jel | - | *jääɣəl | *je | Smy. "foot" |
| "breast" | *mälvi ? | *mélkɤ | *mäĺke | *mel | U. mɤl | *mell | *määɣəl | *mööɣəl | - | |
| "to glitter" | NW *čilketta- | - | ćiĺdor | *ćɤɤlɣəža- | U. ćilal- ~ K. dźuljal- | čillog- | *śülɣ- | *śul- | - | Too irregular. Phonaesthetic? |
| "bare" | *pelkkä | - | - | *pelke | K. peĺk | - | - | - | - | *lkk |
| "thumb" | *peukalo | *pealké | päĺkä | - | U. pɤlɯ ~ K. pel | - | *pääjə | - | *pêj | ZERO regularity. |
| "foot" | - | - | piĺgä | - | - | - | - | *päälkənt | - | Ms. rather *pää-l + *kont ? |
| *ĺk | ||||||||||
| "shine" | F. valkea | *vélké | *waalɣə | *vaaĺk | (vilaag) | waĺk | waĺ- | - | Vocals irregular. | |
| *kL ? | ||||||||||
| "swede" | *nakris | - | - | - | - | - | *nɯɯr | *naaɣər | - | *kr |
| "wart" | *süklä | *čivlé | śiĺge | *šəɣəĺe | - | süĺ | - | - | - | *kl |
| *ðk | ||||||||||
| "duck" | *sotka | *čoaðké | śulgo | *šooe | *śul | - | *sɯɯĺ | *saaj | - | |
| "tip, bud" | *tutka- | tuθku- | - | - | U. tuĺɯm | tööɟ | *taĺək | *tääj | - | |
| *ðʲk / | ||||||||||
| "spit" | *sülki | *čolkɤ | śeĺgä | *šööwəl | U. śalal ~ K. śɤlal | - | *süĺɣ- | *söjəɣ | - | |
| *sk | ||||||||||
| "middle" | *keski | *kɤskɤ | keska | - | *koos | - | - | - | - | |
| "sembra" | - | - | - | - | *sus | - | *tɯɯt | *ɬɯɯɣəɬ | *tɯtə(k) | |
| "rump" | - | - | kaska | - | *koos | - | - | - | - | |
| *ks | ||||||||||
| "liver" | *maksa | *móksé | *mokš | *musk | maaj | *majət | *muuɣəɬ | *mɯtə | ||
| "to take off; to be able" | F. jaksa- | - | jukśe- | - | *juskɯ- | - | - | - | - | |
| "valley" | In. lakso | leakšɤ | *laksa | U. los(k) | - | - | - | - | ||
| "to hit" | *peeksä- | - | pikse- | - | U. pos- ~ K. pes- | - | - | - | *pitV- | |
| "rodent" | - | - | maksa- | - | - | - | - | *maaɣ | - | Weak. Mo. "mole", Kh. "beaver" |
| *śk | ||||||||||
| "dry" | *koski | koškɤ- | kośke- | *kaškə- | U. kwaś ~ K. koś | - | - | - | *kåsə- | |
| "rotten" | - | - | *kaaškə- | *kuź | - | - | - | - | ||
| "to step" | *askel- | - | *aaškəl- | *ooćkVl- | - | *uusəl | - | *äsəl | ||
| "to (let) go" | *laske- | *lóšté- | laśka- | - | *ledź- | - | *laśke- ? | *låsɣə- | - | |
| *kś | ||||||||||
| "autumn" | *süksü | *čɤkčɤ | śokś | *šəəžə | U. sižɯl | öös | *tükəs | *söɣəs | - | |
| *šk | ||||||||||
| "ax" | *tahko | - | *toš | *tɯš(k-) | - | - | - | - | F. "grindstone" | |
| "sleigh" | *ahkio | - | - | - | - | - | *oɣəɬ | Ne. ŋuutuuʔ | Vowels irregular | |
| *kš | ||||||||||
| "white" | *hahka ? | - | akša | *oš | - | - | - | *aaš | - | |
| "knot" | *pahka | - | pakškä | - | - | - | - | - | *påktV | |
| *čk | ||||||||||
| "to breik" | *katkeða- | - | *kɤɤčkeða- | U. kwačkal- | - | - | - | - | ||
| "to bite" | - | kácké- | - | *kaačka- | K. gɤčkɯ- | - | - | - | - | |
| "bitter" | *katkera | *kóccɤk | *kaača- | U. kɤš | - | *kɯɯšɣə ? | *kiičə ? | - | Cf. "smell" | |
| "smell" | *katku | - | - | K. kočɯs | - | - | - | - | Cf. "bitter" | |
| "wet" | *nahka | *ńóské | načka | *naačkə | - | - | - | (*ńašak) | - | Khanty "raw" may not belong |
| "to pluck" | *kitko- | *kɤské- | kočko- | - | - | - | - | - | - | |
| "to close" | - | - | - | *paačke- | U. pɯškɯ- | - | - | - | - | |
| "thru" | *pahki | - | pačk | - | K. pɯšji | - | *puuš | - | Se. pooč | Or *šk? |
| "thru" | - | - | šačk | - | - | - | - | - | Se. sačk | |
| "to thro" | vatka- ? | - | vačka- | vačka- ? | - | - | - | *waaškalt- | ||
| *kć ? | ||||||||||
| "gills" | - | *ńókčɤm | - | *naašmə | K. ńokćim | - | *ńɯɯkśəm | *ńaa(ŋ)kśəm | Ne. ńińśku, Ka. neeni ? | |
| *tk | ||||||||||
| "to peel" | - | *vótké- | vatka- | *waatka- | - | - | - | - | Ne. waataa- | |
| "to tie" | *kütke- | - | - | *kəəćke- | U. kɯtkɯ- | - | *küt- | *köt- | *küt- | |
| "to look for" | - | - | ťeťke- | - | *töɣət- | *titə- | ||||
| *kt | ||||||||||
| "2" | *kakti | *kókté | *kok | *kɯk | keet | *kit | *kiit, käät | *kêtä | ||
| "to put" | *ahta- | *vókté- | *optə- | K. oktɯ- | - | - | *ɯɯɣət | *ɯtå- | ||
| *n + sibilant (regularly missing in Mari?) | ||||||||||
| "tail" | - | - | - | *paač | *bɤɤž | - | *panš | *poč | *pənčå | *po(n)ča |
| "to open" | - | *póncé | panžo- | *paača- | - | - | *puunš | *puunč | - | *pa(n)ča |
| "nail" | *künti | *kɤncɤ | kenže | *kööč | U. gižɯ ~ K. gɯž | - | *künš | *könč | *kəčå | *kü(n)čV |
| "flea" | *sonsa-ri | - | šičav | šuršo | - | - | *šo(n)š | *čuunč | - | |
| "sleigh" | - | - | - | künžö | - | - | - | - | *kənčå | |
| "to paint" | - | - | - | - | *koočV | - | *kanš | *kanč | - | |
| "to search" | - | - | - | *kəəčala- | *koočk- | - | *känš- | *kenč- | - | |
| "pine" | *petä-jä | *peacé | piče | *pöönčə | *poož-ɯm | - | - | - | - | |
| "grouse" | *mecco | - | - | - | - | - | *mänšəm | - | - | *nć, if not F. ← *meccä "woods" ← B. |
| "" | ||||||||||
